بلندترین قله های این مجموعه کم ارتفاع کوهستانی در محدوده شهرستان فیروزه و بخش طاغنکوه در نزدیکی روستای شورگشت با نام کوه جیستی(جِستی) ( با ۱۹۴۴متر ارتفاع از سطح دریای آزاد ) و کوه پیر ( با ۱۹۲۵ متر ارتفاع) معروف هستند. از کوه های کم ارتفاع و معروف نزدیک روستا کوه سوراخ سوراخی(با لهجه محلی سُلاخ سُلاخی) است که به دلیل حفره های متعدد موجود در آن با این نام شناخته می شود.در این کوه ها گیاهانی مثل آویشن کوهی، کمایبویه( بُزگورک) انجیر وحشی، ریواس (قاقرو) کنگر و ... رشد می کند و اهالی به ویژه در طب سنتی از آنها استفاده می کنند.

در میان کوه های نزدیک روستا حدود 30 کلاته (مزرعه) وجود دارد که همگی دارای آب قنات هستند و در هر مزرعه تعدادی از اهالی شریک ملک و کشاورزی می کنند. برخی از کلاته های معروف عبارتند از :نِسایی ، بژگ ، زرد، تک مشو و... . همه کلاته ها با توجه به وجود آب و زمین هاو باغات سرسبز تفرجگاه اهالی و مسافران نیز می باشند.
مهمترین محصولات کشاورزی شورگشت عبارتند از : گندم ، جو ،که به دو صورت دیم و آبی کشت می شود.چغندر، شلغم ، گوجه ، بادام دیم ، گردو ، انگور، گیلاس و هندوانه دیم

دامداری به صورت سنتی صورت می گیرد و گاو و گوسفند و بز مهمترین دام های روستا هستند.



جمعیت

با توجه به افزایش جمعیت در سال های اخیر و نیز ثابت بودن و عدم افزایش میزان آب و زمین کشاورزی و نبودکار در محل با پدیده مهاجر فرستی رو به رو شده است. 

در سال 1375 جمعیت روستا بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران حدود 1980 نفر جمعیت داشته است که این میزان در سال 1385 با حدود 39 درصد کاهش (766نفر) به 1214 نفر رسیده است.

در سال 1385 جمعیت روستا شامل 335 خانوار می شده که شامل 537 نفر مرد و 677 نفر زن بوده اند . تفاوت زیاد بین تعداد مردان و زنان به خوبی پدیده مهاجرت در شورگشت را نشان می دهد. مردان برای کار با شهر های دیگر مهاجرت می نمایند که پس از مدتی به مهاجرت خانوادگی تبدیل می شود. شهر های تهران و حومه ، کرج و نیشابور مقاصد اول بیشتر مهاجرین شورگشتی را تشکیل می دهد. بیشتر مردان روستا برای فعالیت کشاورزی و صیفی کاری ( که شغل اصلی خودشان در شورگشت است.) به اطراف شهر های تهران و کرج ( مشکین آباد ، نظر آباد، هشتگرد) آبیک ، قزوین ، و اواخر به بویین زهرا و همدان و زنجان و ابهر می روند.

آنان با اجاره چاه های آب و زمین های کشاورزی یا از طریق نصف کاری ( تقسیم محصول بین مالک وخود) و فعالیت در ایام بهار ، تابستان تا اواسط پاییز ، در اواخر پاییز و زمستان به شورگشت برمی گردند تا با پول به دست آمده هزینه های خانواده هایشان را تأمین کنند.

معدن

در نزدیکی روستا دو معدن وجود دارد.این معادن از نوع کائولن (خاک کاش و چینی سازی) می باشند که یکی از آنها که در کوه پیر قرار دارد از سال 1377 توسط شرکت کان گوهر نیشابور بهره برداری می شود و دیگری که در محل کلاته بژگ واقع است هنوز به بهره برداری کامل نرسیده است. استخراج از این معادن در سال های اولیه به شکل کاملا سنتی بوده اما درحال حاضر به کمک مته های بزرگ و انفجار با دینامیت استخراج صورت می گیرد.

متأسفانه این معادن به جز فراهم نمودن اشتغال برای حدود 8 نفر کارگر ساده ، سود چندانی برای شورگشت نداشته است.

امکانات روستا

مسجد ، دبستان ، مدرسه راهنمایی ، دبیرستان و پیش دانشگاهی،خانه بهداشت، آسیاب برقی ، آب لوله کشی ؛ برق سراسری ، حمام عمومی ، غسالخانه ، دفتر پست بانک، مرکز مخابرات و تلفن در منازل ،نمایندگی فروش نفت

محله های روستا

مهمترین محله های شورگشت عبارتند از: شیرحاجی ، لب کال ،سرآب، سرتیغ، داش خانه ، قلعه بالا ، قلعه پایین(تَه) 

مهمترین مرکز تجمع اهالی روستا مکانی است به نام سرستون ها (پنج راه) که اغلب محل تجمع جوانان در وقت بیکاری و محل اجتماع پیران در وقت بیکاری و غروب است.
مانند سایر روستا های ایران تا حدود 50 سال قبل آموزش رسمی در شورگشت هم وجود نداشت و منحصر به آموزش دروس مکتبی به صورت محدود می شد.

اولین کلاس درس رسمی به شکل امروزی در سال 1327 شمسی دایر شد و اولین معلم در این سال برای تدریس دروس غیر مکتبی و جدید به روستا آمد.در آن زمان مکان مشخصی به عنوان مدرسه وجود نداشت و در منزل یکی از اهالی کلاس برگزار می شد.

در سال 1350 اولین ساختمان برای دبستان روستای شورگشت ساخته شد.این مکان اکنون با نام مدرسه شهید محمدرضا شورگشتی (در اصطلاح محلی مدرسه لَو کال) نامیده می شود.و در سال تحصیلی 88-1387 باتوجه به کاهش جمعیت دانش آموزی، خالی و بدون فعالیت آموزشی است و اواخر به محل موقت فعالیت دهیاری تبدیل شده است.

در گذشته دختر و پسر با هم در دبستان به صورت مختلط تحصیل می کردند اما با توسعه کشور و افزایش جمعیت روستا و نیز افزایش جمعیت دانش آموزی، ساخت چند باب و مدرسه دیگر در روستا آغاز شد. و اکنون دبستان ، مدرسه راهنمایی و دبیرستان و پیش دانشگاهی در روستا فعال می باشد. 

با کاهش رشد جمعیت در سال های اخیر باز هم دبستان پسرانه و دخترانه به صورت مختلط در آمده و دبیرستان پسرانه شهید چمران و مدرسه راهنمایی پسرانه شهدای شورگشت هم به صورت ضمیمه در یک مکان قرار دارند. مدرسه راهنمایی دخترانه حضرت خدیجه(س) و دبیرستان و پیش دانشگاهی دخترانه شهید چمران هم به صورت ضمیمه در یک محدوده قرار دارند. تنها رشته تحصیلی که در دبیرستان های شورگشت تدریس می شود ، رشته علوم انسانی است و برای ادامه تحصیل در سایر رشته ها باید به شهر همت آباد- مرکز بخش- یا به شهر فیروزه - مرکز شهرستان- و یا به شهر نیشابور رفت.

ارتباطات

تا سال 1384 اهالی روستا از طریق یک دفتر مخابراتی با سایر نواحی کشور ارتباط داشتند. در این سال با راه اندازی مرکز مخابراتی تلفن به منازل اهالی راه یافت . در سال 1387 دفتر ict و پست بانک روستا هم افتتاح شد که در بهبود ارتباطات مردم روستا با سایر نواحی و نیز بهره گیری از خدمات بانکی و اینترنتی نقش مهمی داشته است.

بهداشت

روستا فاقد درمانگاه است و تنها خانه بهداشت با سه کارمند امور مربوط به بهداشت روستا ، واکسیناسیون کودکان ، امور بهداشت کودک ومادر و... را انجام می دهد. نبود پزشک دایمی در روستا از جمله مشکلات مهم اهالی است. هفته ای یک روز پزشک از درمانگاه شهر گرماب مرکز دهستان طاغنکوه جنوبی به شورگشت می آید و به ارایه خدمات می پردازد.

بنا های مذهبی

1- امامزاده پیر(بابا پیر) که در کلاته (مزرعه ای ) با همین نام در شمال غربی شورگشت قرار دارد و در منطقه مشهور است و بسیار مورد احترام اهالی است.

2- امامزاده شورگشت که در نزدیکی مزار شهیدان و قبرستان روستا ست که اگرچه نام مشخصی ندارد ولی از نظر اهالی برآورنده حاجات و مورد احترم اهالی است.

3- مسجد جامع روستا ( مسجد خاتم انبیا) :در قلعه پایین واقع شده و در دو طبقه مخصوص خانمها و آقایان می باشد. مراسم ایام عزاداری محرم و صفر و نیز سخنرانی ها و نماز جماعت در آن برگزار می شود. مراسم عزاداری برای فوت شدگان روستا نیز در همین مکان برقرار می شود.

در مسجد آشپزخانه ی بزرگی با نام بلغورخانه وجود دارد که اهالی نذورات خود را در آن جا می پزند.

مسجد کوچک دیگری هم در سرآب روستا قرار دارد که بیشتر توسط آقایان استفاده می گردد.

شهیدان

با شروع جنگ ده ها نفر از اهالی شورگشت برای دفاع از میهن اسلامی به جبهه های جنگ حق علیه باطل شتافتند که در این راه 17 نفر از بهترین مردم روستا به فیض شهادت نایل شدند. تعدادی نیز به درجه جانبازی رسیدند.

اگرچه قبرستان روستا قدمتی 200 ساله ( بنا بر شواهد و سنگ قبر های موجود) دارد ، اما اهالی به احترام وجود مرقد شهدا ، آن را مزار شهیدان نامیده اند.

__________________